Leefmilieu

La Ferme de Froidmont vzw biedt ten eerste professionele opleidingen en begeleiding aan werkzoekende volwassenen. In de keuken en de zaal van restaurant La Table de Froidmont leren medewerkers al doende de kneepjes van het vak. In de grote moestuin worden ze geïntegreerd in de wereld van de biologische landbouw en permacultuur. Het restaurant serveert smaakvolle gerechten uit de Franse keuken, met biologische en lokale ingrediënten, deels van eigen kweek. Op die manier schrijven ze mee aan het korte-keten-verhaal, met respect voor de natuurlijk biodiversiteit. Ook buurtbewoners kunnen er op hun eigen perceeltje komen zaaien en oogsten.

Veelzijdige missie

La Ferme de Froidmont is sinds 2010 actief in verschillende domeinen, met als voornaamste doelstelling de socio-professionele re-integratie of heroriëntatie van werkzoekende volwassenen. Elk jaar volgen een 30-tal volwassenen er een praktijkgerichte opleiding en begeleidingstraject naar een nieuwe job. En dat werpt zijn vruchten af! De meeste stagiairs vinden namelijk (opnieuw) de weg naar de arbeidsmarkt én hun plaats in de samenleving, wat boost geeft aan hun zelfvertrouwen. La Ferme de Froidmont omvat een restaurant, een moestuin van bijna drie hectaren en transitiewoningen voor zo’n vijftien personen. Daarnaast verhuurt het enkele conferentiezalen en gastenkamers. Op termijn streven de initiatiefnemers naar de ontwikkeling van een heus voedselnetwerk in en rond Rixensart en een complementaire munt voor heel Waals-Brabant.

De Lochting organiseert een duurzame tewerkstelling voor mensen die, tijdelijk of blijvend, moeilijk aansluiting vinden op de reguliere arbeidsmarkt. Dit doen ze met een overtuigde ecologische insteek, door op grote schaal biologische groenten te produceren en verpakken en door ecologisch onderhoud van leefomgeving. De Lochting voorziet begeleiding en ondersteuning op maat, wat de kansen op maatschappelijk zinvol werk zichtbaar verhoogt, ook op lange termijn. Bovendien is ze trots op haar vlotte service en klantgerichtheid. Kortom, het bedrijf blinkt uit in het bewaren van een evenwicht tussen mens, natuur en ondernemerschap. 

De levensboom

Het idee voor De Lochting ontstond in 1992, als antwoord op de prangende vraag naar “jobs-op-maat”. In de jaren erop kreeg het steeds meer vorm en in 1997 volgde de officiële oprichting van de vzw. Sindsdien is het bedrijf aanzienlijk gegroeid en geëvolueerd. Anno 2017 telt De Lochting 163 medewerkers, bouwde het partnerschappen uit met een 15-tal bio-boeren, teelt en levert het op grote schaal groenten en fruit en ontwikkelde het een indrukwekkende groendienst. Zodoende biedt het een passend antwoord op de blijvende vraag naar aangepaste jobs, de groeiende vraag naar bio-voeding en de uitgesproken vraag naar meer groen. En ze zitten niet stil. “We zien ons evolueren naar een netwerkbedrijf, waarin we inspirator kunnen zijn” zegt Luc Maertens, een van de twee directeurs van De Lochting. “We gaan op zoek naar nieuwe partners en streven naar een open samenwerking, die uitgaat van elk zijn sterktes en een win-win oplevert.” Zo levert De Lochting nu al de wortels van haar biologisch witloof aan een melkveehouder die wil overschakelen op de productie van bio-melk.

De keten

De Lochting teelt groenten met respect voor mens en milieu. Zowel de zelfgekweekte groenten als de groenten en droogwaren van andere bio-producenten krijgen er een ecologisch verantwoorde verpakking. Verder levert het groentepakketten en fruitmanden voor particulieren, scholen en bedrijven. De Lochting is met andere woorden actief binnen de verschillende schakels van de voedselketen (productie, verwerking, verpakking, distributie). Dit korte-keten-model brengt een grote transparantie met zich mee die zowel door klanten als medewerkers sterk geapprecieerd wordt. Daarnaast biedt het bedrijf ecologisch groenonderhoud en duurzaam groenaanleg, van maaien en snoeien, tot bomen planten en het plaatsen van omheindingen. Ten slotte kan je beroep doen op De Lochting voor ecologisch onderhoud van grafmonumenten of voor de strijd tegen zwerfvuil. Tijdens deze brede waaier aan activiteiten, kunnen de medewerkers rekenen op ervaren begeleiders en een aangepaste opleiding.

Brasserie de Marsinne nv is een microbrouwerij gevestigd in een prachtige oude kasteelhoeve tussen Namen en Luik. Nicolas Declercq, Tanguy van der Eecken en hun team brouwen er op duurzame wijze Leopold 7. Dankzij de optimalisatie van het brouwproces reduceren ze hun afval tot een minimum en recupereren en besparen ze heel wat energie en water. De brouwerij is tevens een sociale werkplaats waar medewerkers een professionele opleiding kunnen volgen. Het team van Brasserie de Marsinne laat zich leiden door drie duidelijke doelstellingen: de eerste CO₂-neutrale microbouwerij worden, pionier blijven in duurzaam brouwen en bouwen aan een solide financiële toekomst.

Belgisch bier met een rijke geschiedenis

Reeds in 1866 werd door een zekere Leopold, zoon van een brouwersfamilie, een uniek bier gebrouwen in de kasteelhoeve van Marsinne in Couthuin. In 2012 besloten Nicolas Declercq, gepassioneerd ingenieur-brouwer en Tanguy van der Eecken, agronoom met een groen hart, deze traditie verder te zetten. In 2013 werden de eerste installaties ingewijd en ontving Leopold 7 een award voor Best New Beer. De naam verwijst naar haar basisingrediënten: drie soorten graan, drie soorten hop en “de Leopold touch”. Brasserie de Marsinne is ambitieus, maar pragmatisch en blijft trouw aan haar visie. “Onze baseline ‘10 ans d’avance’ representeert de onafwendbare evolutie naar een duurzamere en socialere wereld, waar wij ons 100% voor willen inzetten” vertelt Nicolas trots.  

Netwerk van duurzame brouwerijen

Nicolas en Tanguy willen op termijn een internationaal netwerk van duurzame microbrouwerijen en brewpubs op poten zetten, met zelfstandige leden die kunnen steunen op de knowhow van Brasserie de Marsinne. De doelstelling is de wereldwijde, lokale productie van energie- en CO₂-neutraal bier. Anno 2017 is de eerste installatie operationeel in Kaapstad, Zuid-Afrika, en krijgt in California een tweede project vorm. Beiden met een eigen insteek, respectievelijk sociaal, gezien het groot aantal inwoners van townships rond Kaapstad, en ecologisch.

ROOF FOOD is een Gents stadslandbouwproject dat mensen dichter bij ecologische voeding én bij elkaar wil brengen. Bovenop het bedrijvencentrum De Punt schuilt sinds 2016 een tuin van 500 vierkante meter waar naar hartenlust gezaaid, gekweekt en geoogst wordt. De opbrengst wordt in hun eigen keuken verwerkt tot gezonde vegetarische maaltijden voor bedrijven, evenementen en dakdiners. Bovendien zorgt een groendak voor water- en luchtzuivering van de leefomgeving en draagt het bij aan de biodiversiteit in de stad. Om ook anderen te inspireren, organiseert ROOF FOOD teambuildingactiviteiten, lezingen en infosessies. Het jonge bedrijf bewijst dat een alternatief businessmodel ook winstgevend kan zijn.

Duurzame dakschotels

De eerste voorbereidingen voor het opzetten van de daktuin trof Sabien Windels in 2014. Het jaar erop kreeg het cateringverhaal vorm dankzij de samenwerking met Nine Van Belle, mede-zaakvoerster. Sindsdien bereidt ROOF FOOD gezonde vegetarische dakschotels voor bedrijven, geleverd per fiets, ecologisch verantwoorde catering voor evenementen en sinds 2017 dakdiners op warme zomeravonden. De gerechten bestaan voor 90% uit biologische ingrediënten, geteeld op eigen dak en door boeren uit de streek. De seizoensgebonden lunches worden aangeboden in herbruikbare verpakkingen die achteraf weer worden opgehaald. Zodoende spaart het initiatief jaarlijks heel wat CO2 en afval uit. “We streven naar een zo groot mogelijke impact, maar zonder onze unieke identiteit uit het oog te verliezen” aldus Sabien. Door te werken “van zaad tot bord” gaan Sabien en haar collega’s in tegen het model waarin ieder bedrijf zich in één schakel van de keten specialiseert.

Teambuilding

Daarnaast organiseert ROOF FOOD dynamische activiteiten rond tuinieren, koken, natuur en creativiteit. Zo kan je met je collega’s zelf aan de slag in de dakmoestuin of knutsel je samen een moestuinbak in elkaar voor op de eigen werkplaats. ROOF FOOD bereikt zo een brede waaier aan organisaties want naast bedrijven vind je ook vzw’s of scholen op hun dak. “We vinden het belangrijk om heel verbindend te werken, we krijgen appreciatie uit veel verschillende hoeken”.

In het verschiet

ROOF FOOD is een coöperatieve vennootschap, zo plukken alle werknemers mee de vruchten van dit succesvolle project. Midden 2017 telt de vennootschap vier werknemers die hulp krijgen van enkele freelancers, studenten en vrijwilligers. Middels partnerschappen met sociale tewerkstellingsplaatsen, wil ze op termijn ook kansen geven aan mensen die buiten het reguliere arbeidscircuit vallen. In samenwerking met Human Districts, een coöperatie die sinds 2017 een duurzaam woonmodel lanceert in Vlaanderen, hoopt ROOF FOOD mee vorm te geven aan de stad van morgen. Wanneer de organisatie er klaar voor is, zouden Sabien en haar collega’s ook graag in andere steden zelfstandige ROOF FOOD-vestigingen willen zien oprijzen. Door middel van co-creatie en intensieve uitwisseling kunnen deze dan samen verder groeien.

La culture des coraux: un outil de développement prometteur pour les communautés villageoises de pêcheurs de Madagascar. Et... pour l'écosystème marin.

Partout dans le monde, les récifs coralliens connaissent depuis trente à quarante ans une profonde dégradation de leur état de santé. A Madagascar, les régions où ces récifs sont implantés sont généralement des zones de pêche traditionnelle, où se pratique également la culture d’algues et d’holothuries. Dans sa thèse, Gildas Todinanahary analyse dans quelle mesure ces activités de prélèvements d’organismes marins pourraient être complétées par une activité de coralliculture soutenable, destinée tant au marché de l’aquariophilie qu’à celui la conservation des récifs et de la biodiversité. Pour évaluer le potentiel biologique et socio-économique de ce scénario, Gildas Todinanahary a réactualisé (notamment sur le plan génétique) des données biologiques anciennes, identifié les espèces de scléractiniaires (coraux durs, constructeurs de récifs) les plus intéressantes, étudié leur potentiel de reproduction naturelle, réalisé des simulations de transport et, enfin, mis au point un « business model ». Celui-ci a démontré que l’élevage de corail, en tant qu’activité complémentaire, pouvait bénéficier aux communautés pêcheuses villageoises du sud de Madagascar tout en contribuant à la conservation de l’écosystème marin.

La biodiversité en Wallonie : après Natura 2000, l’heure H

Avec l’intensification des pratiques agricoles et sylvicoles, l’urbanisation des campagnes constitue l’une des principales menaces pour la biodiversité dans notre pays, densément peuplé. Aujourd’hui encore, la conservation de la nature pâtit trop souvent des décisions prises en aménagement du territoire.

Pour remédier à cette situation, certains scientifiques dont le lauréat préconisent la création d’un réseau d’habitats interconnectés où l’homme et la nature pourraient coexister. Dépassant la portée du réseau européen Natura 2000, la Wallonie pourrait ainsi créer un véritable réseau écologique planifié à l’échelle de tout son territoire. Elle assurerait ainsi une réelle prise en compte de la biodiversité dans toutes ses politiques de gestion de l’espace. Gage de sérénité : ce « réseau écologique wallon pourrait s’ériger en collaboration avec les communes et… sur la base d’une véritable concertation avec propriétaires concernés. L’heure d’un véritable développement territorial durable en Wallonie ?

Het gebouw met 7 niveaus is opgevat als een goed geïsoleerd karkas in massief en bruut beton, waarbij de massa zorgt voor thermische inertie en comfort voor bewoners, werknemers en bezoekers. Losse meubelobjecten fungeren als wanden om de moduleerbare ruimtes te scheiden en maken dat de ruimtes makkelijk kunnen worden heringedeeld mocht dat later nodig zijn. De « brute », bijna ‘casco’-manier van bouwen laat het beton volledig tot zijn recht komen en zorgt ervoor dat er in de afwerkingsfase veel kon worden uitgespaard. Ook de samenwerking met het aanpalend gebouw om het terrein en de werf (werfkraan, aannemer...) te delen, zorgde voor mooie besparingen.

Tot voor kort bevond zich in het centrum van Antwerpen een treurig ogend gapend perceel. cuypers en Q architecten bouwden er voor privé- en professioneel gebruik een stedelijke benedenbouw  met – van onder naar boven – een patio en een praktijk verspreid over 2 lagen, een slaapverdieping die als buffer dient tussen praktijk en woning, een duplex leef- en eetruimte met overdekt terras en zithoek, en een volwaardige daktuin met zicht over de Antwerpse skyline. Boven het westelijk georiënteerde terras werd, aansluitend op de daktuin, een tuinkamer gebouwd. Door op deze manier met het aspect ruimte te spelen en verschillende functies opeen te stapelen, maakten cuypers en Q het mogelijk om op een kleine oppervlakte comfortabel te leven, de natuur haar plaats in de stad weer te geven en een minimale ecologische voetafdruk na te laten.

Het bouwproject is opgevat als een goed geïsoleerd karkas in massief en bruut beton, waarbij de massa zorgt voor thermische inertie en genivelleerd comfort voor bewoners, werknemers en bezoeker.  Losse meubelobjecten fungeren als wanden om de moduleerbare ruimtes te scheiden en maken dat de ruimtes makkelijk kunnen heringedeeld worden mocht dat later nodig zijn.

In alle fasen van het bouwproces – voor, tijdens en na – werd bewust voor een duurzame aanpak gekozen, zowel op energetisch vlak als op het vlak van de ecologische voetafdruk, levensstijl en werkcultuur. Het bureau werkt o.a. met gedeelde werfauto’s en eigenaars en werknemers maken zo veel mogelijk gebruik van de fiets en het openbaar vervoer. Ook werd bewust gekozen voor vraaggestuurde balansventilatie met warmteterugwinning (systeem D+) en voor micro-warmtekrachtterugkoppeling met condensor. De bouwwerken worden uitgevoerd door lokale aannemers die gebruik maken van materialen uit eigen streek.

Ook is zowel aandacht besteed aan de nodige autonomie van de Gestapelde Stad an sich als aan de link met de buurt. Zo zijn de gevels zodanig ontworpen dat er een maximale transparantie voor de stad is en de bewoners en werknemers van het gebouw kunnen genieten van maximale passieve winsten in temperatuur en daglicht. De ‘brute’, bijna ‘casco’-manier van bouwen laat het beton volledig tot zijn recht komen en zorgt ervoor dat er in de afwerkingsfase veel kon worden uitgespaard. Ook de samenwerking met het aanpalend gebouw om het terrein en de werf (werfkraan, aannemer…) te delen, zorgde voor mooie besparingen.