Économie et Entrepreneuriat à Finalité Sociétale

L’insertion socio-professionnelle des personnes porteuses de handicap invisible dans les entreprises d’économie sociale : bilan et perspective

Zoé Rossion dresse le bilan qualitatif de l’accompagnement des personnes en situation de handicap dans les entreprises d’économie sociale en Wallonie et en Région de Bruxelles-Capitale avec un accent tout particulier sur les handicaps invisibles : troubles du spectre autistique, séquelles psychiques de maladies invalidantes, troubles « dys », maladies musculosquelettiques, etc. Outre sa revue de la littérature, elle a réalisé une vingtaine d’entretiens semi-dirigés auprès d’expert·es de fédérations ou d’organisations, de directeur·ices, de responsables de ressources humaines, d’ergonomes, d’assistant·es sociaux·ales… en adoptant une démarche comparative entre les entreprises de travail adapté (ETA), les autres entreprises sociales et les entreprises traditionnelles. Parmi ses conclusions : l’appréciation très positive des primes et aides prévues par l’Agence pour une vie de qualité (AVIQ), le haut degré de motivation au travail des travailleur·euses qui en bénéficient, l’atmosphère de travail positive (entraide et bienveillance) dans les équipes concernées, etc. Zoé Rossion donne des exemples de bonnes pratiques en entreprise tout en formulant des recommandations d’amélioration des dispositifs prévus.

A télécharger : Mémoire Zoé Rossion

Quelles sont les conséquences de la gestion du foncier agricole selon des logiques capitalistes en Wallonie ? Quelles incidences peuvent découler d’une initiative telle que Terre-en-vue sur les engrenages causés par cette gestion ?

Le travail de Lucien Rayp porte sur l’accès à la terre pour les exploitant·es agricoles et, plus particulièrement, sur les conséquences dommageables de la gestion du foncier agricole selon une logique économique traditionnelle, largement inspirée par le capitalisme. L’auteur a réalisé une analyse théorique approfondie - économique, politique et sociale - du marché du foncier agricole wallon, nourrie notamment par la rencontre d’acteur·ices et observateur·ices du monde agricole. L’accent est mis sur le cercle vicieux qu’est l’endettement des exploitant·es lié à des facteurs historiques et, plus récemment, à l’intervention de nombreux acteur·ices financier·ères : particuliers, entreprises immobilières, sociétés de gestion agricole, etc. Au travers des réalisations concrètes de la coopérative Terre-en-vue, il présente les théories d’économie sociale comme une alternative crédible aux théories économiques traditionnelles, notamment parce qu’elles renforcent l’autonomie financière et décisionnelle des exploitant·es et privilégient la satisfaction de besoins dits « subjectifs » (socialisation, préservation de l’environnement, etc.). Elles remodèlent également la conception patrimoniale des terres en mettant en avant l’usage plutôt que la possession.

À télécharger : Mémoire Lucien Rayp 

Tensions en série : enquête sur le genre et le travail dans la gouvernance des coopératives belges

Le travail de Zoé Marlier met en lumière le décalage entre les principes en vigueur dans les coopératives belges (démocratie, égalité, etc.) et la réalité de celles-ci en ce qui concerne l’inclusion des femmes dans leur gouvernance. L’autrice a mené des entretiens avec 21 administratrices et 3 administrateurs de coopératives. Elle a identifié les parcours et les profils des femmes engagées au sein des organes d’administration, tout en s’attachant aux tensions rencontrées entre leur engagement au sein des coopératives et leur sphère familiale et professionnelle. Systémiques, ces tensions proviennent de l’ontologie patriarcale dont ces organisations, malgré les efforts fournis, n’arrivent pas à se défaire. Le travail se termine par la formulation de nombreuses recommandations, tantôt matérielles et concrètes, tantôt politiques et idéologiques, permettant de tendre vers une gouvernance réellement démocratique et inclusive.

A télécharger : Mémoire Zoé Marlier

Ontdek hoe de Stichting jongeren en hun 360°-ideeën en initiatieven ondersteunt in beeld:

Jan Wellens, Thijs Peirelinck en Kristof Geerts zijn doctoraatstudenten aan de KU Leuven of studeren bij aan de HoGent. Zij richtten MyGrid op, een startup op missie om alle huishoudens, groot en klein, in staat te stellen deel te nemen aan de energietransitie en weer eigenaar te worden over hun energie. Ze willen de mensen in staat stellen terug ownership te nemen over hun eigen energiegebruik en -productie.

ModelOne is de ultieme slimme batterij voor al uw residentiële behoeften. Het batterij pakket bestaat uit een mobiele battery unit die kan dienen om remote energie te gebruiken en uit een power module die zorgt dat je slim energie kan opladen en ook kan ontladen. Via de app heeft u met één druk op de knop toegang tot nieuwe energiediensten zoals "Peak Shaving", "Energy Sharing" & "Smart Grid Balancing". Het is super eenvoudig te installeren. Steek de stekker in het stopcontact en u kunt aan de slag! Hiermee voorziet MyGrid een laagdrempelige oplossing die iedereen in staat stelt deel te nemen aan de energietransitie.

"We hebben dit initiatief gelanceerd omdat we zelf momenteel niet de mogelijkheid hebben om zonnepanelen of een batterij pakket te installeren. We vonden het echt jammer dat het leek alsof we niet bijdroegen tot een betere wereld. Dit in combinatie met de stijgende energie prijzen motiveerde ons om tot een slimme oplossing te komen.
Het voordeel van student-ondernemer te zijn is dat je enerzijds nog veel ondersteuning krijgt vanuit het onderwijs, maar anderzijds toch al je eerste stappen in de ondernemerswereld kan zetten en gecorrigeerd kan worden daar waar nodig. Wij worden ook gesteund en gecoacht door Anja Cornelis van de HOGENT.
De beurs van de Stichting voor Toekomstige Generaties laat ons toe om een nieuw prototype te bouwen dat er als echt uitziet  én ook de functionaliteiten heeft van het eindproduct dat we voor ogen hebben. Met dit prototype kunnen we onze value proposition aftesten en zien ofdat we wel een goede product market - fit hebben."

MyGrid ontvangt een prototypingsbeurs van €5000.

Tristan Ryckaert, Stef Crols en Florens Denys, studenten industrieel productontwerpen aan de Howest, en gecoacht door Howest Start-Up School en Start@K in Kortrijk, richtten Tillup op.
Tillup is een ecodesignstudio die een ecologisch wikkeldoek heeft ontwikkeld. Dit wikkeldoek is volledig herbruikbaar en streeft ernaar om de plastic wikkelfolie te vervangen die momenteel gebruikt wordt in vele bedrijven om de palletlading volledig in te wikkelen. Na transport wordt de folie eraf gehaald en is ze afval. Dat kan jaarlijks oplopen tot wel 30 ton, zo hebben ze ondervonden uit een studie binnen een maatwerkbedrijf.

Het wikkeldoek is vervaardigd uit een afvalstroom van reclamebanners en werfzeilen. Een materiaal dat zeer sterk is en een lange levenscyclus heeft, waardoor het vaak herbruikbaar is. Omdat hun product ontstaan is uit een case in een maatwerkbedrijf, werd extra rekening gehouden met de ergonomie.

Hun doel is momenteel om het wikkeldoek  eind 2021 te lanceren op de markt. De doeken zullen beschikbaar zijn in verhuur- en abonnementsvorm.

Tristan, Stef en Florens: "Tijdens de analyse in het maatwerkbedrijf kwamen we tot de conclusie dat absurd grote aantallen wikkelfolie gewoon weggegooid werden. Daar moest een oplossing voor zijn, maar er was zeer weinig over te vinden. Dus besloten wij er een oplossing voor te ontwikkelen. Als studenten startten we een onderneming om ons daar volop op te focussen. We kregen ook goede ondersteuning doordat we student bleven. Dankzij de Stichting voor Toekomstige Generatie kunnen we ons nu volledig verder focussen op het creëren van het perfecte alternatief. De eerste prototypes zullen nu veel sneller kunnen getest worden."

Tillup ontvangt een beurs van € 5000.