Vlaanderen

Ontdek hoe de Stichting jongeren en hun 360°-ideeën en initiatieven ondersteunt in beeld:

Bouwen vergt als eerste stap de extractie van grond. De stockage van deze grond in moeilijk en het vervoer vervuilend. In Brussel en Vlaanderen graven we per jaar 22,5 miljoen grondverzet uit. Ongeveer 75% daarvan is onvervuild. Van dit aandeel wordt 40% niet-circulair gebruikt in wegenbouw en 60% gedumpt als afval in groeves.

Een jaar geleden lanceerden collega’s Ken De Cooman – 35 jaar, afkomstig van Dendermonde – en Nicolas Coeckelberghs – 33 jaar, afkomstig van Brussel – samen BC materials. Deze start-up ontstond uit BC architects & studies, een Brussels architectuur- en studiebureau gespecialiseerd in leem en circulariteit in de bouw, waar Ken en Nicolas beiden actief waren als architect. BC materials zet grondverzet van stadswerven om in circulaire, lokale leembouwmaterialen, zoals leemstenen, leempleisters, en stampleem. Deze  materialen zijn CO2-neutraal, zorgen voor een gezond binnenklimaat en worden gekenmerkt door een zeer energiezuinig en lokaal productieproces. Na gebruik kunnen ze worden teruggegeven aan de bodem of opnieuw worden omgevormd tot bouwmateriaal in een oneindig circulair proces.
In het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest werkt BC materials in een vaste en beschermde infrastructuur om kant en klare producten te vervaardigen. Maar voor projecten buiten Brussel die hun eigen grondverzet wensen te gebruiken, bestaat ook een dienst op maat met een mobiele unit die zich over heel België kan verplaatsen. Daardoor blijft de infrastructuur en de logistiek van BC materials altijd dicht bij de bron van de grondstoffen en wordt het transport beperkt.

Ken De Cooman legt uit waarom BC materials een aanvraag indiende voor een achtergestelde converteerbare lening van het SE’nSE Fonds: “Gezien we ons momenteel in de commercialisatiefase bevinden en onze doelgroep snel willen bereiken, zijn nog wat extra investeringen nodig, bijvoorbeeld in de verkoopstrategie. We denken dat deze lening van € 50.000 van het SE’nSE Fonds de juiste omvang, timing en flexibiliteit heeft de financieringsnood op middellange termijn te overbruggen. We hechten ook veel belang aan het netwerk dat het SE’nSE Fonds ons biedt. We merken nu al dat de feedback en het vertrouwen van de experts van de Jury deuren openen.”

In België heeft 1 op 3 vrouwen en 1 op 4 mannen boven de 50 jaar last van urineverlies. De klassieke producten op de markt zijn allerlei soorten wegwerp inlegverbanden die bijzonder kostelijk zijn, voor de portemonnee, maar ook voor de planeet. Elke dag genereren zulke producten namelijk tonnen afval.

In 2017 richtte Hans Versmissen – econoom, 34 jaar, afkomstig uit Vosselaar – Entusia op. Entusia ontwikkelt herbruikbaar ondergoed dat beschermt tegen urineverlies en bovendien elegant is. Met dit product wil het bedrijf taboes doorbreken en personen die last hebben van urineverlies opnieuw zelfvertrouwen geven. Het ondergoed van Entusia is gemaakt van bamboe en Tencel, duurzame materialen, die tevens een zeer goede absorptie, comfort en discretie verzekeren. Deze materialen hebben een antibacteriële werking en kunnen minstens 60 keer gewassen worden, drie keer goedkoper dan het wegwerpalternatief.
Entusia schat dat het sinds de oprichting al meer dan 100 ton afval heeft kunnen vermijden. Entusia ging sinds kort een partnerschap aan met My Add On, start-up gecreëerd door Marie Van den Broeck - Industrieel Ingenieur Design, 26 jaar, afkomstig van Aalst - die aan de basis ligt van MySleeve (siliconen kousje voor het handvat van krukken). Ze bundelen de krachten om verdere innovatieve stappen te zetten in de zorgsector en samen internationaal te groeien.

Hans Versmissen geeft aan wat dat de achtergestelde converteerbare lening van het SE’nSE Fonds voor Entusia betekent : "We beogen onze positieve impact op het milieu nog te vergroten. Dit door ons aanbod uit te breiden en internationaal te groeien. De lening zullen we onder andere dus gebruiken om de nodige R&D te financieren, hetgeen niet evident is voor een start-up. Verder betekent de steun van het SE’nSE Fonds meer zichtbaarheid voor ons product, wat enerzijds bijdraagt aan het doorbreken van taboes en anderzijds aan het verkleinen van de afvalberg van wegwerverbanden”.

Het gebouw met 7 niveaus is opgevat als een goed geïsoleerd karkas in massief en bruut beton, waarbij de massa zorgt voor thermische inertie en comfort voor bewoners, werknemers en bezoekers. Losse meubelobjecten fungeren als wanden om de moduleerbare ruimtes te scheiden en maken dat de ruimtes makkelijk kunnen worden heringedeeld mocht dat later nodig zijn. De « brute », bijna ‘casco’-manier van bouwen laat het beton volledig tot zijn recht komen en zorgt ervoor dat er in de afwerkingsfase veel kon worden uitgespaard. Ook de samenwerking met het aanpalend gebouw om het terrein en de werf (werfkraan, aannemer...) te delen, zorgde voor mooie besparingen.

Tot voor kort bevond zich in het centrum van Antwerpen een treurig ogend gapend perceel. cuypers en Q architecten bouwden er voor privé- en professioneel gebruik een stedelijke benedenbouw  met – van onder naar boven – een patio en een praktijk verspreid over 2 lagen, een slaapverdieping die als buffer dient tussen praktijk en woning, een duplex leef- en eetruimte met overdekt terras en zithoek, en een volwaardige daktuin met zicht over de Antwerpse skyline. Boven het westelijk georiënteerde terras werd, aansluitend op de daktuin, een tuinkamer gebouwd. Door op deze manier met het aspect ruimte te spelen en verschillende functies opeen te stapelen, maakten cuypers en Q het mogelijk om op een kleine oppervlakte comfortabel te leven, de natuur haar plaats in de stad weer te geven en een minimale ecologische voetafdruk na te laten.

Het bouwproject is opgevat als een goed geïsoleerd karkas in massief en bruut beton, waarbij de massa zorgt voor thermische inertie en genivelleerd comfort voor bewoners, werknemers en bezoeker.  Losse meubelobjecten fungeren als wanden om de moduleerbare ruimtes te scheiden en maken dat de ruimtes makkelijk kunnen heringedeeld worden mocht dat later nodig zijn.

In alle fasen van het bouwproces – voor, tijdens en na – werd bewust voor een duurzame aanpak gekozen, zowel op energetisch vlak als op het vlak van de ecologische voetafdruk, levensstijl en werkcultuur. Het bureau werkt o.a. met gedeelde werfauto’s en eigenaars en werknemers maken zo veel mogelijk gebruik van de fiets en het openbaar vervoer. Ook werd bewust gekozen voor vraaggestuurde balansventilatie met warmteterugwinning (systeem D+) en voor micro-warmtekrachtterugkoppeling met condensor. De bouwwerken worden uitgevoerd door lokale aannemers die gebruik maken van materialen uit eigen streek.

Ook is zowel aandacht besteed aan de nodige autonomie van de Gestapelde Stad an sich als aan de link met de buurt. Zo zijn de gevels zodanig ontworpen dat er een maximale transparantie voor de stad is en de bewoners en werknemers van het gebouw kunnen genieten van maximale passieve winsten in temperatuur en daglicht. De ‘brute’, bijna ‘casco’-manier van bouwen laat het beton volledig tot zijn recht komen en zorgt ervoor dat er in de afwerkingsfase veel kon worden uitgespaard. Ook de samenwerking met het aanpalend gebouw om het terrein en de werf (werfkraan, aannemer…) te delen, zorgde voor mooie besparingen.

EVA vzw werd in 2000 door een aantal studenten opgericht te Gent en is ondertussen uitgegroeid tot een van de grootste en meest actieve vegetarische organisaties ter wereld. EVA werkt rond het thema van vleesvermindering – en focust hierbij heel hard op een positief verhaal naar diverse doelgroepen toe.

Te veel vlees …

Vlees is in. Steeds meer mensen in de wereld willen regelmatig vlees op hun bord. Dit is evenwel geen onschuldige evolutie. Want de realiteit geeft andere signalen : het vlees dat we eten komt immers niet uit de lucht vallen. Het is het resultaat van veeteelt. En een grote veeteelt heeft vele negatieve gevolgen. Zo behoort veeteelt volgens de Wereldvoedselorganisatie tot de top drie oorzaken van elk belangrijk milieuprobleem: klimaatverandering, luchtvervuiling, landdegradatie, verlies aan biodiversiteit en waterschaarste.

Daarnaast leidt de toenemende veeteelt ook tot een verhoging van de graanprijzen – wat vooral problematisch is voor de arme mensen uit het Zuiden – want hun voeding wordt duurder. Voor de mensen die wel veel vlees consumeren is het ook al geen goede zaak : een te hoge vleesconsumptie betekent meer kans op onder hart- en vaatziekten, overgewicht en diabetes. En dus meteen ook hogere gezondheidskosten. En dan hebben we het nog niet over het dierenwelzijn gehad…

Zonder opgestoken vinger

Het verminderen van onze vleesconsumptie zou dan eigenlijk een evidente en prioritaire zaak moeten zijn. Maar wat we op ons bord willen leggen behoort tradioneel tot de private levenssfeer – een wereld waar regulering geen plaats heeft. En die vegetariërs – zijn dat allemaal geen geitenwollen fanatici? Het mag duidelijk zijn: EVA zet zich volop in een context waar er sterke meningen pro en contra zijn.

Het unieke van EVA is haar positionering. Deze wordt gekarakteriseerd door toegankelijkheid, positiviteit en laagdrempeligheid. EVA communiceert op een verstaanbare manier tot een heel diverse doelgroep, en brengt hierbij een positieve boodschap die de nadruk legt op de voordelen van de alternatieven voor vlees. Mensen houden immers van lekker eten, van samen lekker eten. EVA toont aan hoe dat ook vleesarm kan. Niet moraliseren, maar motiveren, dus. Voorbeelden hiervan zijn de eigentijdse publicaties, de kleurrijke veggie stadsplannen (waar lekker en vleesarm eten) of de sprankelende kooklessen (ook online!)

EVA vergeet hierbij niet de sociale dimensie van haar verhaal – er is het Noord-Zuid verhaal van stijgende graanprijzen. Maar daarnaast werkt EVA ook nauw samen met een aantal OCMW’s waarbij getoond wordt hoe men gezond, vleesarm en toch goedkoop kan eten. EVA beseft goed dat haar impact niet alleen afhangt van de stijl van haar communicatie, maar ook van de kwaliteit van de inhoud. De informatie die EVA geeft is dan ook altijd dubbel gecheckt, en gebaseerd op objectief, wetenschappelijk materiaal.

Dankzij deze combinatie van stijl en inhoud wist EVA zich als organisatie snel te ontwikkelen. EVA geeft in 2009 werk aan 4,5 FTE’s, het aantal leden groeit sterk (tot 3000), vrijwilligers zetten antennes in andere steden op en als enige vegetarische organisatie krijgt EVA ook subsidies.

Veggie day

Een belangrijk speerpunt binnen de acties van EVA is haar ‘Donderdag Veggiedag’-campagne die opgestart werd in Gent – en al op veel nationale en internationale belangstelling kon rekenen. Een dag per week geen vlees – maar toch nog lekker eten. Een simpel idee, maar als het concept gerepliceerd wordt zal het een grote invloed hebben op mens, milieu en maatschappij.

In groep ecologisch tuinieren: dat is de even eenvoudige als krachtige formule achter het project ‘Samentuinen’ van de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren (Velt). Velt biedt advies en ondersteuning aan personen of besturen die een samentuin willen oprichten of zich bij een bestaande tuin willen aansluiten. In 2013 ondersteunde de organisatie een dertigtal tuinen in Vlaanderen, waarbij naar schatting 360 gezinnen betrokken waren. Een samentuin is niet enkel ecologisch, hij zorgt ook voor sociale cohesie en groepsvorming.

Zonder kunstmest

Een samentuin is in de eerste plaats een ecologische tuin. “Je gebruikt compost en natuurlijke methodes om ziekten en plagen te bestrijden. Geen kunstmest en pesticiden dus, die een grote ecologische voetafdruk hebben en de bodem vervuilen”, vertelt Velt-directeur Jan Vannoppen. Door het lokale karakter van een samentuin wordt de keten van boer tot bord flink beperkt. Dat betekent meer seizoensgebonden voedsel en minder verpakkingsafval. Een haag en wilde bloemen maken van een tuin ook een toevluchtsoord voor bijen, lieveheersbeestjes en vogels.

Zen worden

“Vaak hebben mensen een stressvolle job, of sommigen hebben geen werk. Tuinieren samen met anderen is dan een manier om de eigenwaarde op te krikken”, legt Jan Vannoppen uit, “of om gewoon rustig en zen te worden”. Het publiek dat deelneemt aan een samentuin is heel gemengd: van hoogopgeleide tweeverdieners met kinderen tot jong- gepensioneerden. In de tuinen worden buurtfeesten georganiseerd en mensen komen er langs voor een babbel. Ook mensen in armoede en van buitenlandse origine werken op verschillende plaatsen mee in een tuin. Op die manier draagt een samentuin bij tot de sociale cohesie. Vaak is ook het gemeentebestuur betrokken partij.

Zelfredzaam

De deelnemers aan een samentuin maken afspraken tijdens een twee à drietal startvergaderingen. Van bij de opstart krijgen de lokale groepen ondersteuning van Velt. De organisatie leidt ook vrijwilligers op tot ʻpraktijkbegeleiders samentuinʼ. Het doel is dat een samentuin na 1 à 2 jaar zelfredzaam wordt. “Een samentuin sluit aan bij het gedachtegoed van transitie: mensen willen lokaal een bijdrage leveren tot een meer sociale en ecologische samenleving”, zegt Jan Vannoppen. “Bovendien toont het project aan dat economie meer is dan de markteconomie. Wat je zelf kweekt, hoef je niet meer in de supermarkt te kopen.”

Het Roodhof is niet alleen een volwaardig tweesterrenhotel in het Brugse Ommeland, maar ook een sociaal tewerkstellingsproject voor een 30-tal personen die (nog) niet op de klassieke arbeidsmarkt terecht kunnen. Het hotel biedt hen daarbij omkadering en groeikansen. Het ultieme doel van  hotel ‘t Roodhof is de maatschappelijke integratie van haar werknemers, die vaak (moeten) leven met een etiket dat eerder verwijst naar wat zij niet kunnen dan wat ze wél kunnen. Het hotel kiest in de catering voor verse, streekeigen en vaak biologische ingrediënten.

Etiket

“Onze medewerkers krijgen meestal een etiket opgeplakt op basis van wat ze niet kunnen, maar wij focussen ons op de mogelijkheden van die mensen vandaag”, vertelt Paul Vaernewyck van Het Roodhof. “Hoe kunnen we onze medewerkers zo krachtig maken dat ze binnenkort regisseur van hun eigen verhaal zijn en niet in een vakje worden gestoken? Dat is de vraag die ons bezighoudt. Onze motivatie halen we uit de mensen, onze fierheid uit de service als hotel.”

Belbus

Het hotel houdt haar ecologische voetafdruk zo veel mogelijk binnen de perken. In de catering kiest Het Roodhof daarom voor verse, streekeigen en vaak biologische ingrediënten. Het hotel is gelegen in een groene omgeving, met een boomgaard van streekeigen fruitbomen en een graasplaats voor schapen. Om Het Roodhof ondanks de landelijke ligging goed bereikbaar te houden, is er een belbushalte voor de deur en een eigen pendelservice voor zowel medewerkers als gasten.

Doorgroeien

Van bij de aanwerving krijgt elke medewerker een trajectbegeleider naast zich die hem of haar tijdens de tewerkstelling opvolgt. Met steun van gespecialiseerde begeleidingsdiensten zoekt Het Roodhof oplossingen voor problemen op het vlak van sociale vaardigheden, werkorganisatie, enzovoort. Daarnaast heeft elke medewerker een jobcoach die van bij aanvang een groeitraject opzet via opleidingen en begeleiding op de werkvloer om een aantal takenprofielen aan te leren. Door nauwe samenwerking binnen de Brugse hotelsector probeert Het Roodhof haar medewerkers kansen te bieden om door te groeien naar andere werkgevers.

Van de herstelling van stoelen tot de volledige herinrichting van kantoren: Nnof (Nearly New Office Facilities) geeft kantoormeubilair een tweede en zelfs derde leven.  Het bedrijf bouwt bestaand kantoormeubilair om tot nieuwe inrichtingen met een frisse look & feel, op basis van zo veel mogelijk gerecupereerde materialen. Goed voor het milieu (tot 70% minder afval) en voor de portemonnee. Nnof ontstond vanuit de holding PMC, een familiale groep van verhuisfirma’s die na de berekening van hun ecologische voetafdruk besloten een duurzame en toekomstgerichte richting op te gaan.

Frisse herinrichting

Nnof bouwt bestaand kantoormeubilair om tot nieuwe inrichtingen met een frisse look & feel, op basis van zo veel mogelijk gerecupereerde materialen. Het bedrijf kan naar eigen zeggen tussen 50 en 70 procent van het bestaand kantoormeubilair hergebruiken, en zelfs 95 procent van de stoelen. Voor de klant is een ʻgennoftʼ kantoor een stevige kostenbesparing.

Uitsparing van CO2

Door de recyclage van meubilair vermijdt Nnof de ontginning van nieuwe grondstoffen. Nnof ontwikkelde een analysetool voor de levenscyclus van producten, waarmee ze de milieubesparing van haar diensten kan becijferen. Per 200 werkplekken met een Nnof- herinrichting zou tot 17 ton CO2-uitstoot bespaard worden. En ook intern heeft Nnof oog voor ecologie. Op de site van het bedrijf vind je insectenhotels en een bloemenweide, en de medewerkers krijgen cursussen ecodriving.

Groei in crisistijden

Alle medewerkers van Nnof krijgen naast lessen Nederlands ook hef- en tiltechnieken aangeleerd, en training in sociale en interculturele vaardigheden. Nnof werkt ook samen met een beschutte werkplaats. Het bedrijf heeft een doorgedreven competentiebeleid, houdt regelmatige evaluaties en hecht veel belang aan opleiding en coaching. Daarnaast organiseert Nnof open vergadermomenten waarop alle medewerkers input kunnen geven voor de managementbeslissingen. Zo houdt het bedrijf de lijnen kort. “Op twee jaar tijd groeiden we van 120 tot 170 werknemers”, vertelt Anne Lenaerts van Nnof. “Dat is een mooie prestatie in tijden van crisis en een positief toekomstperspectief.”

De Limburgse firma Melotte is het eerste bedrijf ter wereld dat zich specialiseerde in Direct Digital Manufacturing (DDM): een volledig digitaal productieproces, van driedimensionaal ontwerp tot en met de afwerking. Door de verschuiving van vervuilende analoge maakmethodes naar deze digitale productietechnologie vermindert Melotte de schadelijke impact op het milieu met factor 8. Melotte gebruikt DDM onder andere voor dentale toepassingen zoals tandprothesen. Het pionierbedrijf telt 60 medewerkers intern en biedt werk aan nog eens 45 medewerkers in 9 verschillende designcenters, die al meer dan 25.000 patiënten een digitale tandprothese bezorgden.

Cradle to cradle

Door zo weinig mogelijk grondstoffen te gebruiken en afval te produceren, past Melotte het cradle to cradle-principe toe en reduceert het de milieu-impact van haar productieproces met factor 8. Er wordt geen water gebruikt tijdens de productie van de protheses, en met de restwarmte verwarmt het bedrijf haar kantoren. “In tegenstelling tot louter commercieel gedreven keuzes vestigt Melotte de aandacht op keuzes gemaakt voor het welzijn van een duurzame samenleving waar de mens en het milieu centraal staan”, aldus woordvoerster Hildi Willems.

Digitaal designers

Tandtechnicus is een knelpuntberoep in België. “Volgens de statistieken zal in de volgende 25 jaar slechts één tandtechnieker 8 actieve collegaʼs vervangen die anno 2011 aan het werk waren en geleidelijk aan met pensioen gaan”, legt Hildi Willems uit. Het feit dat het beroep niet aantrekkelijk is, heeft deels te maken met het ongezonde traditionele productieproces van prothesen. “Het gieten in was en dupliceren valt bij DDM volledig weg, waardoor wij het beroep heropwaarderen. Het is belangrijk om jongeren te enthousiasmeren. Dat doen we onder meer door ze op te leiden tot digitaal designer,” vertelt Hildi Willems.

Concurrentie van China

Melotte reduceert de productie- en levertermijn tot maximum drie werkdagen. Met haar sterke marktpositie wil het bedrijf de tewerkstelling in eigen land houden. China is de grote concurrent. “De Chinese loonkosten zullen onvermijdelijk stijgen”, aldus Hildi Willems. “Door de snelle veroudering van de eigen bevolking en de toenemende welvaart zal ook de vraag naar tandprotheses in China zelf toenemen. Meer dan hoog tijd dus om niet enkel bij Melotte maar ook wereldwijd het roer om te gooien, als we willen voorkomen dat een eenvoudig kunstgebit op zekere dag een duur luxeproduct wordt.”

CATAPA werd opgericht in 2005 en kan rekenen op een 100-tal vrijwilligers. De organisatie verricht onderzoekswerk en informeert en sensibiliseert rond de grondstoffenproblematiek. Ze focust daarbij op de problemen met grootschalige mijnbouw in Latijns-Amerika. Daartoe werkt CATAPA samen met sociale bewegingen en ngo’s in het Zuiden. CATAPA klaagt niet enkel de gevolgen van mijnbouw aan, maar informeert ook over meer milieuvriendelijke alternatieven zoals recyclage en urban mining (het herwinnen van metalen uit afval). Ze bouwt ook in Vlaanderen aan een breed netwerk van veelal jonge mensen, die zich engageren voor duurzame ontwikkeling.

Breed netwerk

“We bieden mensen een concreet engagement aan rond de Noord-Zuidproblematiek”, vertelt Charlotte Christiaens van CATAPA. De organisatie verricht onderzoekswerk, informeert en sensibiliseert rond de gevolgen van grootschalige mijnbouw in Latijns-Amerika. Daartoe werkt CATAPA samen met sociale bewegingen en ngoʼs in Latijns-Amerika, maar bouwt ze ook in België aan een breed netwerk.

Urban mining

Van smartphones en laptops tot afvoerbuizen en elektriciteitskabels: metalen gebruiken we allemaal. “De ontginning van grondstoffen gebeurt meestal in het Zuiden, en heeft daar grote schadelijke gevolgen”, legt Charlotte Christiaens uit. CATAPA klaagt die gevolgen aan, maar informeert ook over meer milieuvriendelijke alternatieven zoals recyclage en urban mining (het herwinnen van metalen uit afval). Met een publiekscampagne in samenwerking met de vzwʼs Netwerk Bewust Verbruiken en Ecolife wil CATAPA de problematiek bekend maken bij het brede publiek.

Internationaal seminarie

Overleg en participatie staan centraal bij CATAPA: zowel binnen de eigen organisatie als in samenwerking met haar partners in Latijns-Amerika. Ze organiseert ieder jaar een vormings- en een bewegingsweekend waaraan zowel nieuwe geïnteresseerden als ervaren leden deelnemen. En driejaarlijks is er een internationaal seminarie in Latijns-Amerika, waarop Belgische deelnemers lokale organisaties ontmoeten. “We zijn een heel open organisatie. We luisteren naar mekaar en iedereen kan voorstellen doen voor nieuwe initiatieven”, aldus Charlotte Christiaens. “De uitdaging is om vrijwilligers te blijven vormen en motiveren, want zij zijn het fundament van CATAPA”.

“We geloven heel sterk in de kracht van mensen. We willen hun capaciteiten opsporen en tot ontwikkeling brengen door advies en vorming tot ze zich klaar voelen om concreet stappen te zetten op vlak van wonen, werken of ondernemen.” (Erwin De bruyn van Stebo).

Het begon allemaal in de mijncités in Genk. Mensen van allerlei nationaliteiten kwamen er wonen, elk met hun eigen wooncultuur, en daardoor dreigde het prachtige architecturale erfgoed verloren te gaan. Stebo, oorspronkelijk een kleine vzw die de Genkse buurtwerkingen overkoepelde en ondersteunde, kwam met een innovatieve oplossing. Samen met de stad Genk stelde ze verordeningen op zodat de bewoners hun huizen energievriendelijk konden vernieuwen zonder te raken aan de eigenheid van de wijk. Zo konden mensen met beperkte budgetten toch hun woondromen waarmaken, en werd hun huis nog meer waard, ook ! Die totaalaanpak – sociale begeleiding én concrete economische oplossingen – werd de basis van Stebo voor alle werkdomeinen: wonen, werken, leren, ondernemen, energie en samenleving.