Energie & Klimaat

De inplanting van het gebouw op een helling zorgde ervoor dat Matthieu Delatte bioklimaatprincipes kon integreren. Centraal in de woning en in de visie van de architect is het terugkeren naar de warmte van vroeger, via het gebruik van een CO2-neutrale massieve kachel. Een werf van 6 maanden, natuurlijke en warme materialen en afwerkingen die zelf geleidelijk kunnen worden uitgevoerd, zorgden ervoor dat de familie snel in het huis kon wonen en kon besparen.

De eengezinswoning  werd gebouwd op een uitermate smal bouwperceel met een groot niveauverschil, waardoor er keermuren moesten worden gebouwd om de grond tegen te houden.  Precies deze inplanting zorgde er evenwel voor dat Matthieu Delatte een woning kon realiseren door bioklimaatprincipes te integreren. Zo werd de naar het zuiden georiënteerde  straatgevel ruim geopend om zoveel mogelijk zon binnen te laten. De achtergevel werd half ingegraven, waardoor de warmteverliezen aan de noordkant beperkt blijven en de warmte door inertie opgeslagen kan worden in een muur die is geïsoleerd met hennepkalk. De ventilatie  gebeurt op natuurlijke wijze. Om in de winter de warmte van de zon binnen te laten, werd voor beglazing met een hoge zonnefactor (g=0,64) gekozen. In de zomer zorgt de weelderige begroeiing langs de zuidkant voor de nodige beschutting . Een CO2-neutrale massieve kachel voorziet in de verwarmingsbehoeften (geschat op 41 kWh/m²per jaar).De haard is centraal in de woning  ingeplant en staat ook centraal in de basisvisie die de architect op wonen heeft. Hij is er namelijk van overtuigd dat de mens het nodig heeft om zich aan de haard te kunnen verwarmen. De enige ‘technologische ingreep’ die de architect trof, is een dakbedekking met thermische zonnecollectoren en een zonneboiler die 70% van de energiebehoeften voor sanitair warm water kan dekken. Verder werd op het dak een tank van 5.200 liter voorzien, om regenwater in op te vangen.

Uit ecologische en comfortoverwegingen werd het houtskeletgebouw geïsoleerd met natuurlijke materialen: strobalen in de bovengrondse buitenmuren met een totale dikte van 36 cm en kalk-hennepbeton in de ingegraven muren. Matthieu Delatte koos deze materialen omdat ze niet alleen volledig biologisch afbreekbaar en goedkoop zijn, maar ook een grote thermische inertie hebben: ze slaan de warmte op en geven die langzaam weer af. Bovendien regelen ze op natuurlijke wijze de vochtigheidsgraad in de woning.  De hoge volumemassa van het stro noopte de architect er evenwel toe een alternatief te vinden voor de opbouw van de scheidingsmuren boven de grote vensteropeningen. Die werden uitgevoerd met een houten geraamte waarin houtwol als isolator geblazen werd. De buitenpleisterlagen zijn op basis van gipskalk, en de binnenpleisterlagen op basis van klei en kalk. Alle bouwmaterialen werden gekozen omwille van hun economische, technische en ecologische eigenschappen, hun lokale herkomst, en hun vermogen om een  gezond binnenklimaat te garanderen.  Het welzijn voor de bewoners was voor de architect prioritair en dat zonder dat dit per se met grote luxe gepaard hoefde te gaan. De woning is in de bouwfase dan ook op alle vlakken bewust bescheiden gehouden. Naarmate de tijd vordert en de portemonnee van de bewoners het toelaat, kan de woning geleidelijk aan worden verbeterd en aangepast worden aan de behoeften van de bewoners

L'ouragan « Stan » : entre réforme agraire et pratiques chamaniques

Lorsqu'on tente d'expliquer une catastrophe naturelle, on a de plus en plus tendance à ne pas pointer exclusivement l'élément perturbateur lui-même - un ouragan, par exemple - mais à identifier également divers facteurs anthropiques (politiques, urbanistiques, démographiques, agricoles…) ayant aggravé ou modéré les impacts de celui-ci. Tout bénéfice pour une analyse multidisciplinaire. Mais, influencés par leurs lunettes occidentales ethno-centrées, beaucoup d'experts sont tentés, lorsqu'ils se penchent sur le Sud, de négliger une dimension supplémentaire située aux confins du symbolique et du spirituel : la tombée en désuétude de rites coutumiers.

Quelles sont les conditions de la transition durable des territoires périurbains en Wallonie ?

La recherche mobilise deux leviers d'action pour investiguer la question de la transition durable des territoires périurbains: la forme urbaine et la mobilité. Trois types de scénarios centrés sur une évolution du stock bâtit existant sont modélisés et évalués (la rénovation énergétique, la densification et la démolition/reconstruction) afin de déterminer comment intervenir dans les quartiers périurbains existants et où intervenir. Les résultats montrent que le renouvellement périurbain par densification des quartiers les mieux localisés permet de dépasser le clivage traditionnel entre les modèles de la "ville compacte" et de la "ville diffuse", en offrant de véritables opportunités pour la transition durable des quartiers périurbains existants.

Ces résultats, appréhendés du seul point de vue énergétique, sont recadrés dans un contexte plus large pour mettre en évidence les opportunités limitations, contraintes et faisabilité des scénarios proposés. Des pistes d’actions concrètes sont synthétisées et les résultats de la thèse sont mobilisés pour produire un outil de sensibilisation à destination du grand public et des autorités en charge d’énergie et d’urbanisme.

Le Vietnam, toujours plus vert ?
Loin des clichés sur la déforestation, le Vietnam démontre que la croissance démographique d’un pays n’entraîne pas forcément la disparition de ses forêts. Elle peut même s’accompagner d’une étendue de leur superficie! De là à croire aveuglément à la généralisation de ce modèle à d’autres pays tropicaux, il y a un pas à éviter. Car la « transition forestière peut avoir des impacts sociaux et environnementaux insoupçonnés, voire indésirables.

En attendant, si imparfait soit-il, le modèle vietnamien reste riche d’enseignement pour les pays qui veulent mener leurs populations sur la voie du développement soutenable. Surtout dans le contexte des grands mécanismes internationaux (de type « Redd ) destinés à aider les pays luttant contre les dérèglements climatiques via la préservation des puits de carbone forestiers.

Télécharger la thèse doctorale sur le dépôt de l'Académie Louvain

Duurzaam bouwen gaat verder dan wat zonnepanelen hier en wat warmtepompen daar. Duurzaam bouwen hoeft ook helemaal niet duur of ontoegankelijk te zijn. Dat wil de Stichting voor Toekomstige Generaties bewijzen met THE BLUE HOUSE/, een nieuwe prijs die jaarlijks uitgereikt wordt.

• Laureaat : Brutopia                                  
• Finalisten : Gestapelde Stad en Un Brin de Paille

Architect Damien Carnoy van het architectuurbureau Atelier Carnoy-Crayon ontving de prijs van 5.000 euro voor de set van houten passiefwoningen, niet alleen een voorbeeld op vlak van techniek en energiebesparing, maar dat ook rekening houdt met de andere dimensies van duurzame ontwikkeling. Zo is L´Espoir , gelegen in de Brusselse gemeente Molenbeek, minder duur dan een klassieke nieuwbouw en biedt het een comfortabele woonst aan 14 gezinnen die over bescheiden financiële middelen beschikten. De vier dimensies van duurzame ontwikkeling, People, Prosperity, Planet, Participation, werden tijdens de bouw geïntegreerd.

De jury selecteerde ook drie genomineerden:

• Woon-en Werkerf van Verdickt & Verdickt in Antwerpen,
• het LAR-huis van David Henquinet in La Roche en
• The Black House van Rien Rossey in Leffinge.