De opkomst van een model voor een duurzame samenleving, gebaseerd op een "360°"-integratie van aspecten van "Planet", "People", "Prosperity" en "Participation", zal worden vergemakkelijkt door de convergentie naar gemeenschappelijke methodologieën voor het evalueren van impact en met name om investeringsbeslissingen te sturen in de richting van een beter impact.
De Stichting kijkt uit naar de samenwerking aan dit instrument, dat het potentieel heeft om het denken en de praktijken van particuliere en publieke investeerders te bevorderen, en zo meer circulair en duurzaam ondernemerschap te stimuleren.
Een van de hefbomen voor de circulaire economie is financiering. Toch is dit net het domein waar nog vele uitdagingen liggen. Investeerders weten vaak niet hoe het potentieel van circulaire projecten correct in te schatten. Maar ook kredietdossiers van ondernemingen of overheden zijn vaak slechts matig onderbouwd. Hoe kan je je als bedrijf optimaal voorbereiden op de financieringsvraag? En welke criteria zouden door de kredietverstrekkers mee in overweging moeten worden genomen om tot een zo objectief mogelijke kredietbeslissing te komen voor een circulair investeringsdossier?
We lichten in deze blog toe hoe VITO, Econocom en de Stichting voor Toekomstige Generaties in het kader van “Circular Impact Investing”, een project gefinancierd door Vlaanderen Circulair, concreet aan de slag gingen met de ontwikkeling van een generieke evaluatietool. Met deze tool beogen ze het versterken van de evaluatie van circulariteit bij investeringsdossiers en het verhogen van de effectiviteit van investeringen in de circulaire transitie.
Waarom werd de CEvaluator tool ontwikkeld? Aan welke noden beantwoordt deze tool?
Vlaanderen Circulair gelooft steevast in de hefboomfunctie van financiering bij het realiseren en opschalen van circulaire dossiers. We stellen vast dat circulaire dossiers momenteel nog geen prominente plaats innemen. Er is zeker interesse, maar velen kijken nog de kat uit de boom. We willen handvaten bieden om circulariteit te converteren naar investeringscriteria. Door een verbeterde onderbouwing van kredietbeslissingen is het onze ambitie om de circulaire transitie te ondersteunen, en hierdoor meer en meer op te schuiven in richting van reële implementatie.
We willen de handvaten bieden om in de juiste ketens te investeren. We willen aan de hand van deze tool de risico’s inzichtelijk maken, maar zeker ook de opportuniteiten die circulaire cases bieden ten opzichte van het lineaire model. Het uiteindelijke doel van het project is dus om een generieke leidraad en beslissingskader op te zetten om de circulariteit van dossiers te kunnen beoordelen en dit op een zo evenwichtig mogelijke wijze, rekening houdend met risico’s en opportuniteiten.
Voor wie is de CEvaluator tool bedoeld? Welke zijn de beoogde gebruikers?
We mikken op 2 gebruikersgroepen.
Enerzijds richten we ons tot de brede scope van financierders: kredietinstellingen, fondsen, subsidieverleners, leasemaatschappijen. Daar merken we dat onbekend nog te vaak onbemind is. Er wordt ingezet op “capacity building” bij evaluatoren van investeringsdossiers, door hen te helpen met het inpassen van criteria en evaluatiekaders voor circulariteit in hun eigen evaluatieproces.
Anderzijds richten we ons tot het brede investeerderslandschap. We willen “case owners, project owners” (verkenners en ervaringsdeskundigen), bedrijven en overheden die zich in de voorbereidende fase van een kapitaalronde of financieringsvraag bevinden, beter voorbereiden op de confrontatie met de wereld van de financierders. We willen hen ondersteunen bij de onderbouwing van hun idee, hun business plan, hun kredietaanvraaag, met het oog op een verhoogde slaagkans.
Wij nodigen in ieder geval de (circulaire) frontrunners uit om met deze tool concreet aan de slag te gaan. We merken in onze gesprekken met de financiële wereld dat het bouwen van een business case niet altijd evident is.
De tool is helemaal gealigneerd met bredere Europese kaders in ontwikkeling. Daarbij verwijzen we graag naar het categorisatiesysteem ontwikkeld door de “Expert Group on Circular Economy Financing” van de Europese Commissie. We zoeken op Europees niveau partnerschappen om de inhoud van de tool verder te verspreiden, met de bedoeling de financiële wereld te inspireren.
Wat mogen de gebruikers van deze tool verwachten?
We trachten met deze tool reeds bestaande risico-modellen te versterken. De tool geeft als output geen percentages of scores, maar eerder een genuanceerd beeld van opportuniteiten en risico’s inzake circulariteit. We hebben geprobeerd om de juiste balans te vinden tussen data complexiteit en bruikbaarheid. Naast circulariteitsaspecten nemen we ook parameters rond milieu-impact mee in de analyse voor zover relevant in de circulaire context (bv. transport).
We ambiëren niet om onze tool in de plaats te laten komen van de bestaande risicomodellen van financieders. Door de tool aan te bieden in xls, kunnen kredietverstrekkers er “cherry-pick-gewijs” de beste dingen voor zichzelf eruit halen.
Er werden 3 partners bij de ontwikkeling van deze CEvaluator tool betrokken. Over welke partners gaat het en in hoeverre speelden zij een complementaire rol bij de ontwikkeling van deze tool?
Vooreerst is er VITO. Zij hebben de projectaanvraag bij Vlaanderen Circulair ingediend. VITO is een Vlaamse onderzoeksorganisatie en motor voor duurzame innovatie, die de transitie naar een circulaire economie wil helpen versnellen, onder andere door actie-gebaseerd onderzoek met en voor circulaire ondernemers. VITO heeft de rol van coördinator, kennis-integrator en facilitator op zich genomen.
Daarnaast was Econocom betrokken partij. Econocom is een Belgische beursgenoteerde onderneming met jarenlange praktijkervaring in customised financieringsoplossingen. Het is Econocom’s missie om kennis te delen en innovatie te versnellen, zowel start-ups als gevestigde bedrijven verhoogde slaagkansen te bieden, met name bij het implementeren van nieuwe verdienmodellen, product-dienstcombinaties en as-a-service business modellen.
Als financier van circulaire cases gaf Econocom binnen dit project inzicht in hun informatienoden en randvoorwaarden voor een selectiekader voor circulariteit. Ook hebben zij ondernemers uit hun circulair netwerk betrokken voor de validatie van de geselecteerde kaders.
Als derde partij was er de Stichting voor Toekomstige Generaties, een onafhankelijke stichting van openbaar nut uitsluitend gericht op de transitie naar een duurzaam ontwikkelingsmodel. Als platform voor transformatieve filantropie maakt de Stichting voor Toekomstige Generaties het voor haar mecenassen, partners en donateurs mogelijk om te investeren in de toekomstige generaties. Jaarlijks ondersteunt het SE'nSE Fonds, ondergebracht bij de Stichting, beloftevolle start-ups met een grote (potentiële) positieve impact op het milieu en een duurzame werking aan de hand van zaaikapitaal. De Stichting opereert in een uitgebreid nationaal netwerk van zowel impact investeerders als innovatieve groene ondernemers, en heeft haar netwerk betrokken bij de validatie van de vooropgestelde criteria.
Hoe is de ontwikkeling van deze tool tot stand gekomen? Hoe zijn jullie tewerk gegaan?
Er bestaan natuurlijk reeds een aantal tools om circulariteit te meten. Die komen aan bod in de masterclass 'Meten van Circulariteit'. Deze masterclass maakt deel uit van het Industriepartnerschap waarbinnen VITO met 16 andere Vlaamse innovatiepartners een geïntegreerde dienstverlening aanbieden om groei en innovatie in de Vlaamse industrie te stimuleren in de 3 volgende thema’s: Digitalisering, Duurzaamheid & Industrie4.0. Ze doen dat onder leiding van Agoria en Sirris en met de steun van Agentschap Innoveren & Ondernemen.
Bij de meeste tools gaat het om het meten van circulariteit in een bedrijfscontext, maar het financieel aspect komt daarbij niet aan bod. Laat dat nu net de toegevoegde waarde zijn van de CEvaluator.
Zoals gezegd, zijn we vertrokken vanuit die bestaande kaders. Daarnaast hebben we een brede gebruiksgroep geconsulteerd, dit vooral om in kaart te brengen op basis van welke al dan niet terechte criteria circulaire kredietdossiers vandaag worden afgewezen. Daarbij werden zowel investeringsorganisaties geconsulteerd die vandaag reeds actief inzetten op circulaire economie of in ieder geval interesse tonen. De tool zet heel hard in op bruikbaarheid.
Daarnaast namen ook bedrijven deel die zelf inzetten op circulaire economie en hiervoor concrete investeringsdossiers hebben. De feedback vanuit deze beide invalshoeken was vanzelfsprekend zeer verrijkend en maakt dat deze tool meteen afgetoetst werd aan de marktrealiteit en -bezorgdheden. We hebben veel tijd besteed aan het laten valideren op het terrein van de tool die we ontwikkeld hebben.
De tool kan gratis worden gedownload via volgende link: www.cevaluator.be
Aarzel niet om deze link breed te delen met geïnteresseerden.
Aangezien het “Circular Impact Investing” nog lopende is, beschouwen we deze tool als “work in progress”. We zijn benieuwd naar jullie feedback. Jullie bevindingen zijn absoluut welkom. Ze kunnen worden gemaild naar: